Nitrat, doğada yaygın olarak bulunan bir bileşiktir ve kimyasal formülü NO3− şeklindedir. Azot (N) ve oksijen (O) atomlarından oluşur. Bitkilerin büyümesi için hayati öneme sahiptir. Ancak aynı nitrat, suda belirli bir seviyenin üzerine çıktığında sağlık açısından risk oluşturur. Bu tür durumlarda su arıtma sistemleri kullanılarak nitrat seviyesi güvenli hale getirilebilir.
Nitrat nedir sorusunun ardından gelen “ne işe yarar?” sorgusunun 5 temel cevabı vardır:
Suda nitrat, hızlı test kitleri veya laboratuvar analizleriyle yapılır. Ev tipi test kitleri, suya daldırıldığında renk değiştiren çubuklar veya damlalı çözeltilerle çalışır ve yaklaşık bir değer sunar.
Daha kesin sonuçlar için spektrofotometrik analiz yöntemi kullanılır; bu yöntemle sudaki nitrat miktarı laboratuvarda ışık emilimi ölçülerek mg/L cinsinden hesaplanır.
Ayrıca dijital elektrotlu cihazlar da daha hassas ve sürekli ölçüm imkânı sağlar. İçme suyunda güvenli kabul edilen nitrat sınırı 50 mg/L’dir. Bu değerin üzerindeki sular mutlaka arıtılmalı veya farklı bir kaynaktan sağlanmalıdır.
Sudaki nitratı yok etmenin en etkili yolu ters ozmoz (RO) gibi gelişmiş su arıtma sistemleri kullanmaktır. Bu sistemler, suda nitrat moleküllerini filtreleyerek suyu güvenli hale getirir.
İyon değişim sistemleri ve damıtma yöntemleri de kullanılabilir; ancak evsel kullanımda en pratik ve güvenilir çözüm ters ozmoz teknolojisidir.
Suda nitrat bulunması, genellikle tarımda kullanılan kimyasal gübreler, hayvansal atıklar ve sanayi kirliliğinin suya karıştığını gösterir. Nitrat, yeraltı ve içme sularına geçtiğinde hem insan sağlığına hem de çevreye zarar verebilir.
Sebepleri
Etkileri
Suda nitrat bulunduğunda özellikle bebekler, hamileler ve yaşlılar için ciddi sağlık riskleri oluşturur. Vücuda fazla nitrat alındığında oksijen taşıyan kan hücreleri etkilenir ve dokular yeterince oksijenlenemez. Bu durum, hayati organları olumsuz etkileyebilir.
Suda nitrat ayrıca mavi bebek sendromu, bağışıklık sistemi zayıflaması ve sindirim sistemi zararları gibi uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açar.
Daha fazla risk altında olan gruplar: 6 aydan küçük bebekler, hamileler, yaşlılar ve bağışıklık sistemi hassas bireylerdir.
Suda nitrat azaltma yöntemleri kısaca şunlardır:
Seçilecek yöntem, suyun nitrat seviyesi, kullanım amacı ve bütçeye göre belirlenmelidir.
Suda nitratın yüksek seviyelerde bulunması özellikle bebekler, hamileler ve yaşlılar için ciddi sağlık riskleri oluşturur. En bilinen etkisi mavi bebek sendromudur. Ayrıca bağışıklık sistemini zayıflatır ve uzun vadede bazı kanser türleriyle ilişkilendirilmiştir.
Güvenli içme suyu için nitrat seviyesi 50 mg/L’nin altında olmalıdır.
Tarımsal gübreler, hayvansal atıklar ve kanalizasyon sızıntıları nitrat seviyesini artırır. Bu durum nehir, dere ve denizlere kadar yayılarak küresel çapta sorunlara neden olabilir.
Evet, özellikle tarım bölgelerine yakın alanlarda çeşme suyunda nitrat bulunabilir. Güvenli sınırın altında olup olmadığı mutlaka analiz edilmelidir.
Havuzda yaprak, toz, organik atıklar ve idrarla taşınan amonyak parçalanarak nitrat oluşturur. Bu yüzden toplu yüzme alanlarında dikkatli olunmalıdır.
Evet. Yüksek oranda nitrat alımı özellikle bebeklerde oksijen yetersizliğine neden olur ve uzun vadede sindirim sistemi rahatsızlıklarına yol açabilir.
Balık atıkları, yem artıkları ve bitki kalıntıları nitrat seviyesini yükseltir. Düzenli su değişimi yapılmazsa birikir.
Formu doldurun, avantajlardan ilk siz faydalanın!